W maszynach wyposażonych w elektroczułe urządzenia ochronne (jak np. skanery laserowe czy kurtyny świetlne) bezpieczeństwo gwarantowane jest dzięki zastosowaniu odpowiedniej odległości pomiędzy miejscem, w którym występuje niebezpieczny ruch, a urządzeniem ESPE. W przypadku interwencji/dostępu do strefy niebezpiecznej jakikolwiek ruch resztkowy maszyny jest niedopuszczalny!
Wybieg to czas i/lub odległość potrzebne do ustania niebezpiecznego ruchu maszyny po jej wyłączeniu:
-
Całkowity czas wybiegu = czas reakcji sterownika + czas zatrzymania układu mechanicznego
W uproszczeniu, pomiar wybiegu jest metrologicznym potwierdzeniem, że wymagana odległość bezpieczeństwa została zachowana.
Wynikiem pomiaru wybiegu jest wartość odległości w milimetrach. Po dokonaniu pomiaru należy sprawdzić, czy odległość pomiędzy wymiarami pola działania wyposażenia ochronnego/skanera, a miejscem występowania niebezpiecznego ruchu jest zgodna z wynikiem pomiaru.
Dlaczego konieczne jest wykonywanie pomiaru wybiegu?
W przypadku urządzeń ochronnych w maszynach, takich jak kurtyny świetlne, skanery lub sterowniki dwuręczne, Dyrektywa Maszynowa wymaga, aby osoby nie mogły dosięgnąć części ruchomych maszyny, gdy są one w ruchu. Wymóg ten jest gwarantowany przez zachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy miejscem niebezpiecznego ruchu, a urządzeniami ochronnymi.
Każdy producent maszyny musi określić czas wybiegu i wykorzystać go do obliczenia wymaganej odległości bezpieczeństwa. Wyniki te muszą być podane na urządzeniu lub, na przykład, przedstawione w instrukcji obsługi.
Jednym z głównych obowiązków pracodawców jest zapewnienie pracownikom bezpiecznego stanowiska pracy, dlatego podczas kontroli zabezpieczeń należy również monitorować przestrzeganie odpowiednich odległości bezpieczeństwa. Przed pierwszym uruchomieniem oraz, w razie potrzeby, w określonych, regularnych odstępach czasu, należy sprawdzić działanie wszystkich elementów zabezpieczających i ich zintegrowanie ze sterownikiem, a także ochronę przed manipulacją. Powszechnie przyjętą praktyką w przypadku takich kontroli jest powtarzanie ich raz w roku.
Procedura pomiaru wybiegu
W celu przeprowadzenia pomiaru wybiegu potrzebny jest czujnik (np. enkoder sterowany przewodem), urządzenie pomiarowe oraz urządzenie wykonawcze (np. symulator ręki). Symulator jest mechanicznie przymocowany do urządzenia zabezpieczającego w maszynie. Przerywa sygnał zabezpieczenia (np. kurtyny świetlnej), gdy maszyna osiąga najwyższą prędkość. Wyzwolenie zabezpieczenia powoduje zatrzymanie maszyny. Od tego momentu, za pomocą przewodu, obliczana jest odległość wybiegu i potrzebny czas, biorąc pod uwagę pozycję i prędkość niebezpiecznego ruchu.
Proces ten jest powtarzany kolejno 10 razy. Najmniej korzystna wartość z tych 10 powtórzeń określa minimalną bezpieczną odległość pomiędzy urządzeniem zabezpieczającym a niebezpiecznym ruchem.
Regularna kontrola zabezpieczeń
Jednostka kontrolna firmy Pilz GmbH & Co. KG, akredytowana jest przez DAkkS zgodnie z normą ISO IEC 17020, przeprowadza wymagane przez przepisy kontrole urządzeń bezpieczeństwa. Jednostka kontrolna akredytowana jest przez DAkkS zgodnie z normą ISO IEC 17020. Akredytacja oznacza, że kompetencje techniczne, wiarygodność, niezależność i uczciwość jednostki kontrolnej Pilz są oceniane i regularnie monitorowane w interesie publicznym.
Po przeprowadzeniu kontroli, która obejmuje między innymi pomiar czasu wybiegu, klient otrzymuje szczegółowe sprawozdanie z przeprowadzonej kontroli. W przypadku pomyślnego wyniku kontroli maszyna uzyskuje stosowny certyfikat Pilz.