PN-EN 61508: Bezpieczeństwo funkcjonalne układów sterowania

Normę PN-EN 61508 „Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem” uznaje się za bazową normę dotyczącą bezpieczeństwa omawiającą bezpieczeństwo funkcjonalne układów elektrycznych i elektronicznych, w tym programowalnych, niezależnie od aplikacji. Jest to główna norma dotycząca bezpieczeństwa funkcjonalnego układów sterowania. Jest ona stosowana do określania wymagań systemów bezpieczeństwa maszyn. Warto odnotować, że norma PN-EN 61508 nie została zharmonizowana. Tę samą rolę może pełnić jedynie norma branżowa PN-EN 62061.

Bezpieczny okres eksploatacji

W pierwszej części normy poddany został analizie cały bezpieczny okres eksploatacji wraz ze szczegółowymi wymaganiami odnoszącymi się do procedury i treści poszczególnych etapów. Część ta ma istotne znaczenie dla projektantów maszyn i producentów podzespołów związanych z bezpieczeństwem.

Projektowanie układów elektrycznych

Norma ta skupia się również na projektowaniu układów elektrycznych i związanego z nimi oprogramowania. Prawdopodobnie największe korzyści z zastosowania tej normy uzyskują producenci podzespołów zabezpieczających.

Zamiast norm serii PN-EN 61508 zaleca się jednak, aby użytkownicy końcowi lub integratorzy systemów w celu wyznaczenia poziomów bezpieczeństwa stosowali znacznie mniej złożone normy PN-EN 62061 lub PN-EN ISO 13849-1/-2. W normie PN-EN 62061 dotyczącej bezpieczeństwa funkcjonalnego, wymagania wobec systemów zostały podzielone ogólnie na poziomy nienaruszalności bezpieczeństwa (SIL 1-4). W związku z tym urządzenia, czujniki i układy sterowania podlegają klasyfikacji w skali SIL.

Standaryzacja serii norm PN-EN 61508

W skład norm PN-EN 61508 „Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych/elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem” wchodzą następujące części:

Część 1: Wprowadzenie do koncepcji bezpieczeństwa funkcjonalnego,
przegląd norm z serii PN-EN 61508
Część 2: Wymagania wobec
elektrycznych/elektronicznych/programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem
Część 3: Wymagania programowe
Część 4: Definicje i skróty
Część 5: Przykłady metod wyznaczania poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa
Część 6: Wytyczne stosowania Części 2 i Części 3
Część 7: Przegląd technik i sposobów pomiaru

Ponieważ norma PN-EN 61508 nie jest wymieniona w Dzienniku Urzędowym UE dowdrożenia jako norma europejska (niezharmonizowana), w przypadku jej stosowania nie występuje „domniemanie zgodności”, a zatem jeśli norma jest stosowana samodzielnie, projektant systemu sterowania nie może zakładać, że odpowiednie wymagania konkretnej dyrektywy europejskiej zostały spełnione. Jednak normy IEC i ISO często powołują się na IEC 61508. Można powiedzieć, że w ten sposób w pewnym stopniu pośrednio potwierdzają jej zgodność.