Dyrektywa Maszynowa

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w Unii Europejskiej mają zostać ujednolicone. Ponieważ budowa maszyn jest jednym z najważniejszych podsektorów technicznych i jednym z filarów przemysłowych gospodarki Unii Europejskiej, ustanowiono specjalne ramy regulacyjne dla wolnego obrotu maszynami. Mają one zastosowanie do producentów i operatorów maszyn, a także podmiotów wprowadzających maszyny do obrotu na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Najważniejsze ramy regulacyjne wyznacza Dyrektywa maszynowa (MD). Jej oficjalna nazwa to: Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca Dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie).

Obecna wersja Dyrektywy maszynowej obowiązuje od 29 grudnia 2009 r. Dyrektywa maszynowa musiała zostać przetransponowana do prawa krajowego w każdym państwie członkowskim UE. Wyznaczając ramy regulacyjne, Dyrektywa maszynowa ma zastosowanie również poza terenem UE, na przykład w Szwajcarii, Turcji i Norwegii, a także w Brazylii i Argentynie.
Rozporządzenie w sprawie maszyn 2023/1230 zastąpi Dyrektywę maszynową z dniem 20 stycznia 2027 r. Jest to kluczowa data: od tego dnia Rozporządzenie w sprawie maszyn stanie się obowiązujące.

• Każda maszyna wprowadzana do obrotu musi być zaprojektowana w sposób bezpieczny, zarówno mechanicznie, jak i elektrycznie. Należy wyeliminować zagrożenia, takie jak ruchome części, ryzyko elektryczne i inne potencjalne źródła zagrożeń.
• Wdrożone musi zostać bezpieczeństwo funkcjonalne poprzez uwzględnienie funkcji ochrony, które pozwalają zapobiegać wypadkom.
• Maszyna musi być bezpieczna już w momencie wprowadzenia do obrotu. Oznacza to, że musi spełniać wszystkie wymagania bezpieczeństwa.
• Wymagane jest zagwarantowanie bezpiecznej obsługi maszyny. Obejmuje to takie aspekty, jak jasne instrukcje dla operatora, zrozumiałe elementy operatorskie i ergonomiczna konstrukcja.
• Zabezpieczenia i osłony maszyny nie mogą być łatwe do pokonania, a słowem kluczowym jest zapobieganie manipulacjom. Stanowią one kluczowy element ochrony operatorów i osób trzecich.
• Obowiązują procedury oceny zgodności wraz z oceną ryzyka. Pomaga to zagwarantować spełnienie przez maszynę wszystkich wymogów bezpieczeństwa.
• Po pomyślnym zakończeniu oceny ryzyka wystawiana jest deklaracja zgodności i nadawany jest znak CE.
• Ważne jest sporządzenie dokumentacji technicznej i instrukcji obsługi. Dokumenty te powinny wyraźnie zwracać uwagę użytkownika i operatora maszyny na istniejące ryzyko szczątkowe.

Zgodnie z ogólną zasadą normy nie mają charakteru prawnie wiążącego, chyba że zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE lub zostały przetransponowane do ustawodawstwa krajowego. Publikacja norm zharmonizowanych inicjuje „domniemanie zgodności”.

• Rozporządzenie w sprawie maszyn
• Dyrektywa Maszynowa
• Bezpieczeństwo funkcjonalne